دوران بارداری برای بانوان یکی از پرتنش ترین دوره های زندگی است که با فراز و نشیب های متعدد می تواند همراه باشد، در دوران بارداری باتوجه به رشد جنین و بروز علائم بیماری نظیر سرماخوردگی، تغییرات هورمونی و تشدید بیماری های مزمن احتمال نیاز به دریافت مایعات و داروهای خاص جهت جلوگیری از بروز خطر و عارضه در مادرباردار وجود دارد، تزریق سرم در بارداری یکی از روش های ایمن برای جلوگیری از عوارض ابتلا به بیماری های گذرا نظیر آنفولانزا، سرماخوردگی یا سرماخوردگی گوارشی می باشد؛ زیرا با سرعت هرچه تمام تر می تواند در کنترل علائم هموینامیکی و جبران علائم افت فشارخون موثر باشد، در این مقاله آموزشی از مرکز خدمات پزشکی در منزل درمان تو با شما خواهیم بود تا در رابطه با مهم ترین نکات استفاده از سرم در دوران بارداری از توضیح درخصوص انواع آن، نحوه تزریق، راهنمای انتخاب بهترین سرم تقویتی در بارداری و غیره با شما صحبت کنیم تا بدانید که درصورت نیاز به دریافت تزریق سرم در حاملگی چه مسیری را باید سپری نمایید، با ما تا انتهای مطالب همراه بمانید و اگر سوالی ذهن شما را درخصوص تزریق سرم در دوران بارداری درگیرکرده است آن را از طریق کامنت های انتهای مطالب با پزشکان برخط و کشیک مرکز درمیان بگذارید تا سریعا پاسخگوی شما عزیزان باشند.
تزریق سرم در بارداری برای چیست؟
به طورکلی سرم به نسب سایر روش های درمانی مثلا استفاده از قرص، شربت و شیاف عملکرد سریعتر و بهتری در سرکوب علائم حاد (مثلا تب بالا یا لرز همچنین فقدان الکترولیت) دارد که می تواند در کنترل فوری علائم و بهبود هرچه سریعتر مادرباردار کمک کننده باشد، سرم دارای ماهیت مایع است و با تزریق از طریق عروق سطحی دست می تواند سریعا وارد خون شده و در کوتاه ترین زمان ممکن به کل بدن منتقل شود، اگر دارویی نیز درکنار سرم به مادرباردار طبق دستور متخصص تجویز و تزریق شود می تواند در سریعترین زمان ممکن تاثیرات خود را بر سرکوب علائم بیمار بگذارد، از همین رو استفاده از تزریق سرم در بارداری معمولا در مواقعی مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به سرکوب علائم حاد همادینامیکی مطرح باشد، به طورکلی تزریق سرم در بارداری برای موارد زیر انجام میشود:
- جبران علائم کم آبی و دهیدریشن اندام های بدن مادر
- کنترل علائم مربوط به تهوع و استفراغ
- کنترل علائم مربوط به اسهال گوارشی
- .ذقیق سازی داروهای خاص (مثلا آنتی بیوتیک) برای رساندن سریع دارو به بدن
- جبران علائم هایپوتانسیون ارتواستاتیک
- کمک به اورلود حجم درگردش مایعات خون به خصوص در آنمی های تیپیکال
- جبران علائم دهیدراتاسیون در عفونت های مختلف
- برای جبران سریع الکترولیت های خونی
مادرباردار در چه علائمی به وصل سرم در بارداری نیاز دارد؟
به دنبال بروز برخی از علائم ویژه و تخصصی در علائم کلی مادرباردار سوالی که مطرح میشود این است که از کجا بفهمم باید تزریق سرم را انجام دهم؟ وصل سرم در بارداری براساس نتایج حاصل از معاینه، ویزیت و تشخیص متخصص زنان تجویز و واجد دریافت می شود، از مهم ترین علائمی که به دنبال آن نیاز به وصل سرم در بارداری می باشد شامل موارد زیر می شود:
- تهوع و استفراغ شدید (هایپرامزیس گراویداروم)
- ضعف و بی حالی شدید
- کم آبی بدن (دهیدراتاسیون)
- کاهش اشتها و کاهش وزن محسوس
- افت فشار خون
- سرگیجه یا غش کردن
- تب یا عفونت های سیستمیک
- اسهال طول کشیده
- علائم کم خونی شدید
- ناتوانی در مصرف مایعات و غذا به صورت خوراکی
سرم درمانی در بارداری آیا نیاز به نسخه پزشک دارد؟
بله، در بارداری هرگونه مصرف دارو و تزریق سرم ملزم به داشتن دستور پزشک می باشد، از آن جایی که مادران باردار باید تحت نظر متخصص زنان می باشند بهترین پزشکی که صلاحیت دستور تزریق سرم در بارداری را دارد “متخصص زنان” می باشد، اگر متخصص زنان در دسترس نبود و نیاز به تزریق سرم در بارداری داشتید می توانید از پزشک عمومی بهره بگیرید تا براساس ویزیت و نتایج حاصل از معاینه و تشخیص بتواند دستور تجویز تزریق سرم را صادر نماید، استفاده خودسرانه از تزریق سرم در بارداری می تواند خطراتی نظیر آسیب به مادر و یا انتقال محتویات سرم از بندجفت به جنین را همراه داشته باشد.
بیشتر بخوانیم: چگونه عوارض تزریق سرم را به کمترین حد ممکن برسانیم؟
انواع سرم در فرآیند تزریق سرم در بارداری که باید بشناسید! (سرم های مجاز در بارداری)
تزریق سرم در بارداری براساس دستور پزشک قابل انجام است اما به طورکلی ما در ادامه در رابطه با سرم مخصوص بارداری و اینکه از چه نوع سرم ایی می توان برای سرم زدن در بارداری استفاده نمود توضیحات کاملی را خدمتتان ارائه نموده ایم تا بتوانید به آسانی آگاهی خود را در این خصوص افزایش دهید، لیست کامل سرم های مجاز در بارداری به شرح زیر است:
تزریق سرم نمکی در بارداری
سرم نمکی به عنوان یک سرم ایمن و مجاز در بارداری شناخته می شود، سرم نرمال سالین ایروتونیک است و همسان با غلظت مایعات خون مادرباردار به عنوان یک سرم افزایش دهنده حجم خون مورد استفاده قرار می گیرد، تزریق سرم سدیم کلراید در بارداری نیاز به تجویز پزشک دار و معمولا به عنوان سرم جبران کننده حجم خون و فشارخون استفاده می شود.
تزریق سرم قندی نمکی در بارداری
تزریق سرم قندی نمکی یا سرم ۱/۳ ۲/۳ در بارداری به عنوان یک سرم ایمن و مجاز و تقویتی مورد استفاده قرار می گیرد، در مادران باردار به دلیل متابولیسم بالای جنین در جفت مقادیر بسیاری از گلوکوز و قندخون مادر تحویل جنین میشود، درمواردی که مادر دچار تغییرات همودینامیکی ناشی از عوامل فیزیکی (مثلا سرماخوردگی، سرمای شدید یا گرمای شدید) می شود امکان دارد تقسیم و توزیع قند با اختلال مواجه شود که در این شرایط انرژی مادرباردار افت کرده و نیازمند سرم تقویتی می شود، استفاده از سرم سرم ۱/۳ ۲/۳ در بارداری می تواند در جبران قند (به دلیل وجود دکستروز) و جبران نمک (به دلیل نمک) بسیار کمک کننده باشد، برخی از متخصصان زنان نیز از مکمل های تزریقی برای تبدیل سرم به یک سرم تقویتی در بارداری استفاده می کنند.
سرم رینگر در بارداری
سرم رینگر در بارداری باید طبق نظر و دستور متخصص زنان تجویز شود، در مواردی که الکترولیت های خونی مادر دچار اختلال شده باشند استفاده از تزریق سرم رینگر در بارداری می تواند بسیار کارآمد باشد، تزریق سرم رینگر در بارداری با جبران الکترولیت های سدیم، کلسیم، پتاسیم و سدیم می تواند در کاهش عوارض ناشی از فقط الکترولیتی کمک کننده باشد، همچنین سرم رینگر به عنوان یک افزایش دهنده حجم مایعات در گردش خون مادرباردار می تواند کارایی داشته باشد.
تزریق سرم بکمپلکس در بارداری
سرم بکمپلکس در واقع ترکیب یک سرم حلال با آمپول بکمپلکس است، استفاده از سرم بکمپلکس در بارداری برای جبران حجم مایعات در گردش همچنین افزایش مقادیر گروه ویتامین های ب مورد استفاده قرار می گیرد، معمولا متخصص زنام برای ایجاد سرم بکمپلکس از ترکیب آمپول ویتامین ب کمپلکس با سرم نمکی (نرمال سالین یا همان سدیم کلراید) یا سرم قندی نمکی (یا همان ۱/۳ ۲/۳) استفاده می کند، این سرم هم می تواند کمبود مقادیر ویتامین ب را کنترل کند هم در کنترل حجم مایعات خون تاثیرگذار باشد.
تزریق سرم آهن در بارداری
سرم آهن به دلیل جبران مقادیر فقرآهن در دوره بارداری مورد استفاده قرار می گیرد، ترکیب ناشی آمپول آهن (آمپول فرینجکت یا آیروجت و انواع دیگر آنها) و سرم نمکی نرمالین سالین به عنوان سرم آهن مورد استفاده قرار می گیرد، تزریق سرم آهن در بارداری می تواند در کاهش خطرات و عوارض ناشی از کم خونی فقر آهن بسیار کارآمد باشد.
سرم سولفات در بارداری
استفاده از تزریق سرم سولفات در بارداری برای درمان پره اکلامپسی و اکلامپسی مورد استفاده قرار می گیرد، سرم سولفات در بارداری برای جبران مقادیر منیزیم خون مورد استفاده قرار می گیرد، در پره اکلامپسی و اکلامپسی فشارخون بالا می رود و به این دلیل احتمال سقط جنین به دلیل افزایش فشارخون بند ناف افزایش می یابد، حتی در برخی موارد سقط بروز می کند و تازه مادر متوجه آن می شود، با بررسی و معاینه های ادواری و می توان از بروز پره اکلامپسی و اکلامپسی با تمهیذات لازم نظیر تزریق سرم سولفات در بارداری جلوگیری نمود، پیشنهاد براین است از تزریق سرم سولفات بارداری در منزل استفاده نکنید زیرا نیاز به مانیتورینگ و پایش دقیق علائم مادر و جنین وجود دارد.
سرم تقویتی در بارداری
سرم تقویتی در بارداری در واقع همان سرم قندی نمکی به همراه یک مولتی ویتامین تزریقی می باشد، از مهم ترین ویتامین های تزریقی که در ترکیب با سرم قندی نمکی ۱/۳ ۲/۳ به عنوان سرم تقویتی شناخته میشوند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- آمپول ویتامین سی
- آمپول سولوویت
- آمپول تراکوتیل
- آمپول ویتامین ب ۱۲
- آمپول آدامل
استفاده از هرگونه سرم و ترکیبات دارویی و ویتامینی در هر ۳ دوره ۳ ماهه بارداری باید طبق دستور پزشک صورت بپذیرد، از تجویز خودسرانه آن خودداری بعمل بیاورید.
سرم ضد تهوع در بارداری
حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری بیشتر در ۳ ماهه اول بارداری رخ می دهد و علت اصلی آن تغییرات هورمونی به خصوص تغییرات β‑hCG و استروژن می باشد، علائم حالت تهوع و حتی استفراغ در دوران بارداری می تواند باعث شود مادر دچار اختلال در تغییرات الکترولیتی و تغذیه گردد؛ از همین رو استفاده از سرم تهوع بارداری می تواند در برطرف کردن علائم تهوع و استفراغ کمک کننده باشد، متخص زنان تجویز سرم برای تهوع شدید دوران بارداری را با داروهای اندانسترون یا پلازیل نسخه می کند و دربرخی موارد از ویتامین ب۶ نیز برای تزریق سرم برای تهوع شدید صبحگاهی در دوران بارداری استفاده می شود.
سرم سرماخوردگی در بارداری
سرماخوردگی براساس پاتوژن های باکتریایی و ویروسی معمولا نه تنها در دوره بارداری بلکه در دوره های عادی از زندگی یک خانم نیز بروز می کند، برای کنترل علائم و ریشه کن کردن علائم سرماخوردگی ابتدا باید علت بیماری تشخیص داده شود؛ یعنی ابتدا باید تشخیص داد که نوع سرماخوردگی باکتریایی است یا ویروسی تا با استفاده از داروهای تجویزی بتوان علائم بیمار را درمان نمود، استفاده از سرم در بارداری برای سرماخوردگی با استفاده از سرم قندی نمکی و آمپول های ویتامینی نظیر بکمپلکس یا ویتامین سی می تواند قابل انجام باشد.
سرم تراپی در بارداری برای مادر و جنین چه مزایایی دارد؟
استفاده از سرم تراپی در بارداری برای مادر و جنین می تواند بسیار سودمند باشد، در شرایطی که مادر دچار علائم عفونت یا تب و لرز شده باشد سرم می تواند در کنترل علائم بیماری و یا تغییر حاد همودینامیکی کمک کننده باشد، در شرایطی به علائم و تغییرات مومدینامیکی حاد نظیر فشارخون پایین یا علائم تب و لرز و دهیدراتاسیون خون توجه نشود عواقب خطرناکی می تواند رخ دهد، از مهم ترین فواید و مزایای انجام سرم تراپی در بارداری برای مادر و جنین میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- جبران سریع کم آبی بدن جهت جلوگیری از دهیدراتاسیون و افت مایع آمنیوتیک
- تأمین فوری الکترولیت ها جهت حفظ تعادل سدیم، پتاسیم و منیزیم بدن
- کاهش تهوع و استفراغ شدید (هایپرامزیس) جهت پیشگیری از کاهش وزن خطرناک
- بهبود جریان خون به جنین جهت کمک به تغذیه و اکسیژن رسانی بهتر
- تثبیت فشار خون مادر جهت کاهش خطر پره اکلامپسی و اکلامپسی
- افزایش انرژی و رفع ضعف عمومی جهت بازگرداندن توان فیزیکی در بارداری های سخت
- کمک به تنظیم قند خون جهت به ویژه در مادران با دیابت یا افت قند خون
- تسهیل جذب ویتامین ها و مواد مغذی تزریقی جهت مثل آهن، B کمپلکس یا فولات
- تقویت عملکرد کلیه ها جهت جلوگیری از تجمع سموم ناشی از کم آبی
- پیشگیری از زایمان زودرس جهت از طریق اصلاح تعادل منیزیم و کاهش اسپاسم رحم
- کاهش تهدیدات ناشی از عفونت ها جهت کمک به دفع سموم ناشی از تب یا UTI
- تثبیت دمای بدن جهت پیشگیری از گرمازدگی یا افت حرارت در ماه های حساس
- بهبود خلق و خو و تمرکز جهت رفع اضطراب ناشی از خستگی و کم آبی
- کاهش خطر خونریزی خفیف یا عدم لخته سازی مناسب جهت با تنظیم حجم گردش خون
- افزایش ایمنی سیستم مادر جهت آماده سازی بهتر بدن برای دوران زایمان.
نام بهترین سرم در بارداری (سرم و آمپول تقویتی) سرم غذایی در بارداری
نام بهترین سرم در بارداری “سرم قندی نمکی” است، سرم قندی نمکی هم دارای نمک است و هم قند؛ نمک در افزایش علائم فشارخون و ضعف و بی حالی ناشی از هایپوتانسیون کمک کننده است و قند دکستروز در جبران هایپوگلایسمی افت قندخون کمک کننده می باشد، سرم قندی نمکی کمترین عوارض را در دوران بارداری دارد زیرا فاقد الکترولیت های خاص نظیر پتاسیم و کلسیم در سرم رینگر یا رینگر لاکتات است و معمولا همانند یک آبقند ساده در افزایش قدرت سلول های مادر و جبران علائم اختلال همودینامیکی کاربرد دارد، ترکیب سرم قندی نمکی با آمپول های یتامین سی یا آمپول بکمپلکس می توان معجونی ایمن و مجاز به عنوان یک سرم غذایی در بارداری را برای جبران علائم ضعف و فقط ویتامینی مادر با تقویت قدرت سیستم ایمنی بهمراه داشته باشد.
نکاتی در رابطه با تزریق سرم در بارداری در ۳ دوره ۳ ماهه بارداری
استفاده از سرم در ۳ دوره ۳ ماهه بارداری کاربرد دارد اما آیا می دانید که دو دوره های ۳ ماهه مختلف بارداری معمولا از چه سرم هایی می توان استفاده نمود؟ بله این کاملا به علائم مادرباردار بستگی دارد اما به طورکلی با بررسی علائم تکراری دوره های مختلف یک مادر باردار به این نتیجه رسیدیم که در دوره های ۳ ماهه اول استفاده از سرم در سه ماهه اول بارداری معطوف به سرم های ضدتهوع می گردد، در دوره های ۳ ماهه دوم استفاده از سرم های تقویتی برای تکمیل رشد رویان و جنین با نسخه متخصص زنان می تواند کمک کننده باشد و در ۳ ماهه سوم بارداری نیز استفاده از سرم های ضددرد و افزایش دهنده حجم مایعات خون می تواند در کنترل علائم مادرباردار تاثیرات مثبتی داشته باشد.
| دوره بارداری | انواع سرم های پرکاربرد | هدف و کارکرد بالینی |
| سه ماهه اول (۰ تا ۱۳ هفته) | سرم های ضد تهوع و جبران کننده مایعات مانند نرمال سالین یا رینگر لاکتات با ویتامین B6 و گاهی دگزامتازون طبق تشخیص پزشک | کنترل تهوع و استفراغ بارداری (هایپرامزیس گراویداروم)، پیشگیری از دهیدراسیون، حفظ الکترولیت ها و بهبود اشتها |
| سه ماهه دوم (۱۴ تا ۲۷ هفته) | سرم های تغذیه ای و تقویتی (حاوی ویتامین ها، آهن، منیزیم و در صورت لزوم اسید فولیک قابل تزریق) | حمایت از رشد و تکامل جنین، بهبود متابولیسم مادر، اصلاح کم خونی یا ضعف عمومی با تجویز متخصص زنان |
| سه ماهه سوم (۲۸ تا ۴۰ هفته) | سرم های ضددرد و افزایش دهنده حجم مایعات (رینگر لاکتات، محلول قندی، نمکی یا مایعات الکترولیتی ترکیبی) | بهبود جریان خون جفتی، کنترل گرفتگی عضلات و درد، تنظیم فشار خون، آماده سازی بدن برای زایمان |
عوارض تزریق سرم در بارداری چیست؟ (سرم در بارداری ضرر دارد؟)
سرم زدن در بارداری خطرناک است؟ این است سوال شما؟ اگر تزریق سرم با دستور پزشک مربوطه و معاینه و تشخیص بیماری شما انجام شود بخشی از روند کنترل علائم و درمان شما خواهد بود؛ زمانی که شما دچار آنفولانزای گوارشی شده اید و تب و لرز و علائم گوارشی مانند اسهال شدید دارید یکی از روش های درمانی که پزشک متخصص شما برای شما تنظیم می کند استفاده از سرم تراپی و جبران علائم کمبود آب بدن و تقویتی کردن بدنتان برای شماست، استفاده خودسرانه از تزریق سرم همراه با عوارض است و باید آن را بدانید و آموزش ببینید تا به صورت شخصی اقدام به تجویز سرم و دارو برای مادر باردار نکنید، عوارض تزریق سرم در بارداری شامل موارد زیر میشود:
- تورم دست یا پا در محل تزریق (ادم محیطی)
- درد یا التهاب در مسیر ورید (فلبیت)
- تضعیف تعادل الکترولیت ها (هیپوناترمی یا هیپرکالمی)
- افزایش یا کاهش ناگهانی فشار خون
- تهوع یا احساس سنگینی پس از تزریق سریع
- خطر عفونت وریدی در تزریق غیراستریل
- احتباس مایعات در بدن (به ویژه در مادران با فشار بالا یا پره اکلامپسی)
- واکنش حساسیتی به داروهای موجود در سرم
- افزایش بار قلبی در مادران با مشکلات قلبی یا ریوی
- نوسان قند خون در صورت استفاده از محلول های قندی (مثل D5W)
سوالات متداول در رابطه با تزریق سرم در حاملگی
اگر سرم قندی نمکی بخرم و برای خانمم که علائم ضعف داره بزنم مشکلی به وجود میاد؟
بله، این کارشما بسیار خطرناک و غیرعلمی است، برای دریفا دقیق اطلاعات و شرح انجام خدمات درمانی آن هم در دوره بارداری حتما از پزشک خود دستورات لازم را دریافت نمایید و خودسرانه به انجام تزریق سرم اقدام ننمایید.
واقعاً تزریق سرم تو بارداری ضرر نداره؟
تزریق سرم در بارداری تنها زمانی مفید و ایمن است که براساس نتایج آزمایش های مادر و تشخیص پزشک انجام شود، در بیشتر موارد برای جبران کم آبی، اصلاح الکترولیت ها یا کنترل تهوع تجویز می شود؛ اما تزریق خودسرانه می تواند سبب اختلال در حجم خون، ادم یا واکنش دارویی شود، تجویز باید با پایش فشار، کلیه و ترکیب سرم همراه باشد تا از خطرات احتمالی جلوگیری گردد.
آمپول یا سرم بنو‌بوس (Benobus) چیه و چرا دکترها تو بارداری می زنن؟
آمپول یا سرم بنو‌بوس (Benobus) ترکیبی از ویتامین های گروه B شامل B6، B12 و اسیدفولیک است، این مجموعه برای بهبود متابولیسم سلولی، کاهش خستگی و پیشگیری از کم خونی مادر کاربرد دارد، مطالعات کلینیکال در آمریکا و اروپا نشان داده که تزریق آن می تواند سطح فولات را افزایش دهد و سلامت سلول های خونی را حفظ کند اما باید طبق ارزیابی سطح ویتامین ها و هموگلوبین انجام شود، نه صرفاً به عنوان «تقویت عمومی».
بعضی مامان ها تو وبسایت نی نی سایت می گن با زدن سرم حالشون خیلی خوب شده، ولی چرا برای بعضیا بدتر میشه؟
بله، واکنش بدن به نوع سرم کاملاً وابسته به وضعیت متابولیک و فشار خون مادر است. مثلاً سرم های قندی برای افت قند مناسب هستند ولی در تهوع شدید ممکن است باعث تشدید علائم شوند؛ یا در مادرانی با پره اکلامپسی، تزریق مایعات زیاد ممکن است تورم یا بالا رفتن فشار ایجاد کند، نوع سرم باید بر اساس آزمایش های الکترولیت، قند و شرایط همودینامیک تعیین گردد؛ سپس تزریق آهسته و کنترل شده انجام شود تا تأثیر مثبت و ایمن داشته باشد.
ویزیت در منزل روشی امن و تخصصی برای تزریق سرم در بارداری
بسیاری از مادرانی که توانایی مراجعه به مراکز درمانی را ندارند با استفاده از خدمات ویزیت در منزل تهران می توانند از خدمات تخصصی تزریق سرم در منزل شبانه روزی در دوره بارداری و کنترل و سرکوب علائم استفاده کنند، پزشک با استفاده از علائم شما اقدام به تجویز دقیق و اصولی دارو می کند تا بتواند به روش امن و تخصصی علائم بیماری شما را با سرم تراپی در دوره بارداری درمان کند، برای دریافت اطلاعات و مشاوره رایگان می توانید با شماره تماس های ۰۲۱۹۱۰۹۶۵۲۱ و ۰۲۱۹۱۰۹۶۵۸۴ در ارتباط باشید.
جمع بندی و گرفتن نتایج نهایی
در جمع بندی باید خدمتتان عرض کنیم هرگونه تزریق، دریافت دارو و تجویز آن در دوره بارداری حتما باید طبق نظر متخصص زنان یا متخصص مربوطه و پزشک عمومی مجرب برای مادرباردار انجام شود، استناد به توصیه های غیرعلمی و تجربیات شخصی مادران دیگر و استناد به نکاتی که مربوط به علائم شما نیست به هیچ وجه نه برای شما مادر عزیز نه برای جنین و رویان گلتان مناسب نیست، تزریق سرم در بارداری براساس علائم شما خوب است اما به صورت علمی و دقیق آن را دریافت کنید، پزشکان درمان تو آماده راهنمایی پزشکی و دقیق شما خواهند ماند، ما دوست دار سلامتی شما هستیم.
منبع: مداسکیپ
